ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ- ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ 2020 ਵਿੱਚ ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ਕਾਰਨ 15,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ‘ਪੰਜਾਬ ਰੋਡ ਐਕਸੀਡੈਂਟਸ ਐਂਡ ਟ੍ਰੈਫਿਕ, 2020’ ਵਿੱਚ ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ ਲਾਗਤ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਅਨੁਸਾਰ 2020 ਵਿੱਚ ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ਕਾਰਨ 15,176 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਦਿ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਰਕਮ ਰਾਜ ਦੇ ਕੁੱਲ ਘਰੇਲੂ ਉਤਪਾਦ (ਜੀਡੀਪੀ) ਦਾ 3 ਫੀਸਦੀ ਹੈ। 2020 ਵਿੱਚ, ਹਰ ਰੋਜ਼ ਔਸਤਨ 11 ਲੋਕ ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਗੁਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ 5,203 ਸੜਕ ਹਾਦਸੇ ਹੋਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 3,898 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਅਤੇ 1,737 ਗੰਭੀਰ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋਏ। ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਦੇਸ਼ ਦੀ 2.28 ਫੀਸਦੀ ਆਬਾਦੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਹਿੱਸਾ 3.3 ਤੋਂ 3.5 ਫੀਸਦੀ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਉਕਤ ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਔਸਤਨ 236 ਨਵੀਆਂ ਕਾਰਾਂ ਅਤੇ 1,046 ਦੋ ਪਹੀਆ ਵਾਹਨ ਰਜਿਸਟਰਡ ਹੋਏ। ਦਸੰਬਰ 2020 ਤੱਕ, ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਰਜਿਸਟਰਡ ਵਾਹਨ 1.16 ਕਰੋੜ ਸਨ। ਕੁੱਲ ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਭਗ 65% ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਰਾਜ ਮਾਰਗਾਂ ‘ਤੇ ਵਾਪਰੇ, ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਕੁੱਲ ਸੜਕਾਂ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਦਾ 5.64% ਹਨ। ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਦੁਰਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਮਾਰਗਾਂ ਉੱਤੇ 0.44 ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ ਅਤੇ ਰਾਜ ਮਾਰਗਾਂ ਉੱਤੇ 1.43 ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ ਸੀ।
ਮੌਤ ਦਰ ਪ੍ਰਤੀ ਮਿਲੀਅਨ ਆਬਾਦੀ 124 ਸੀ। ਫਤਿਹਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ, ਐਸ.ਬੀ.ਐਸ.ਨਗਰ ਅਤੇ ਐਸ.ਏ.ਐਸ.ਨਗਰ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਪਹਿਲੇ, ਦੂਜੇ ਅਤੇ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਰਹੇ। ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਨਵਦੀਪ ਅਸੀਜਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਾਰਚ, ਅਪ੍ਰੈਲ ਅਤੇ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਕਤੂਬਰ ਅਤੇ ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ 2019 ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ। ਹਾਦਸਿਆਂ ਦੀ ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ ਲਾਗਤ ਵਾਹਨ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ, ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ, ਇਲਾਜ ਦੀ ਲਾਗਤ, ਬੀਮਾ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਲਾਗਤ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਲਾਗਤ ਆਦਿ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਗਣਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਅਤੇ ਗਲਤ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਣਾ ਹੈ। ਘਾਤਕ ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ 72% 18-45 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਸਨ।
